Flawonoidy są rodzajem związku występującego w wielu różnych produktach spożywczych. Istnieje kilka tysięcy ich rodzajów, które są podzielone na sześć podgrup: chalkony, flawony, flawonole, flawanony, antocyjany i izoflawony. Flawonoidy wykazują działanie antyoksydacyjne i aktualnie stają się bardzo popularne, ponieważ mają wiele działań prozdrowotne. Niektóre cechy przypisywane flawonoidom obejmują: antyalergiczne, przeciwnowotworowy, przeciw utleniające, przeciwzapalne i przeciwwirusowe. Istnieje wiele różnych źródeł flawonoidów, w tym jagody, herbata, wino, piwo, czekolada, wiele warzyw i większości owoców.
Flawonoidy (związki flawonowe) – grupa organicznych związków chemicznych występujących w roślinach, spełniających funkcję barwników, przeciwutleniaczy i naturalnych insektycydów oraz fungicydów, chroniących przed atakiem ze strony owadów i grzybów. Większość z nich jest barwnikami zgromadzonymi w powierzchniowych warstwach tkanek roślinnych, nadając intensywny kolor i ograniczając szkodliwy wpływ promieniowania ultrafioletowego.
Flawonoidy mają działanie przeciw utleniające, dlatego ułatwiają usuwanie wolnych rodników. Wolne rodniki trafiają do naszego organizmu z wysoko przetworzoną żywnością. Powstają także na skutek palenia papierosów oraz długotrwałego stresu. Ich występowanie jest zjawiskiem normalnym, ale w nadmiernych ilościach są dla nas bardzo szkodliwe. Prowadzą między innymi do pogorszenia elastyczności skóry, a tym samym do powstania zmarszczek. Działające przeciw utleniająco bio-flawonoidy opóźniają procesy starzenia, wydłużają życie i poprawiają jego jakość. Flawonoidy wykazują również działanie przeciwzapalne, rozkurczające i moczopędne. Regulują krzepliwość krwi, zapobiegając zarówno zakrzepom, jak i krwawieniom. Wzmacniają naczynia krwionośne, obniżają ciśnienie, a nawet działają przeciw nowotworowo.
Występowanie flawonoidów
Flawonoidy w żywności występują głównie w produktach o barwie czerwonej i fioletowej. Bogatym źródłem tych substancji są owoce i warzywa, przede wszystkim aronia, porzeczka, winogrona, papryka czerwona, grejpfruty, pomidory oraz brokuły. Dużo flawonoidów zawierają rośliny strączkowe, zwłaszcza soja, a także kasza gryczana, kakao, czerwone wino oraz oliwa z oliwek. Można je znaleźć także ziołach takich jak rumianek, lukrecja i miłorząb japoński. Zakres żywności, w której występują flawonoidy, jest zatem dość szeroki.
Flawonoidy i ich zastosowanie
Flawonoidy znalazły zastosowanie zarówno w lecznictwie, jak i w kosmetyce. Wykorzystuje się je między innymi w leczeniu chorób naczyniowo-zatorowych, schorzeń żylnych i zaburzeń mikrokrążenia. Szczególne znaczenie ma tutaj rutyna, która w połączeniu z witaminą C uelastycznia i wzmacnia tkankę łączną. Flawonoidy odgrywają ważną rolę także w leczeniu alergii. Działanie antyalergicznie wykazują rutyna, kwercetyna, mirycetyna, apigenina, bajkalina oraz bajkaleina. Najczęściej pozyskuje się je z ziół, na przykład ziela skrzypu albo fiołka trójbarwnego. Działanie antynowotworowe wykazują przede wszystkim flawony, flawonony, katechiny oraz proantocyjanidyny. Flawonoidy ograniczają ryzyko rozwoju raka okrężnicy, płuc, jajników oraz piersi. Naukowców zajmujących się badaniami nad chorobami nowotworowymi interesują przede wszystkim kwercetyna, luteolina oraz izoflawonoidy. Ze względu na swoje właściwości flawonoidy w przyszłości mogą być wykorzystane także w walce z wirusem HIV.
Flawonoidy w kosmetykach
Flawonoidy wykorzystuje się przede wszystkim w kosmetykach przeciw starzeniowych, a także w preparatach przeznaczonych do cery tłustej i naczynkowej. Flawonoidy są bardzo pomocne w walce z fotostarzeniem skóry, zaskórnikami i łupieżem. Osoby biorące udział w badaniach potwierdziły, że związki te wygładzają skórę, przywracają jej miękkość i blask.
Flawonoidy to jedne z najcenniejszych substancji, jakie daje nam natura. Warto zatem sięgnąć po bogatą w nie żywność, aby wykorzystać ich wyjątkowe właściwości.